Współpraca – to słowo pojawia się bardzo często nie tylko w obszarach biznesowych, ale również w relacjach między dziećmi, uczniami i nauczycielami, a także dorosłymi. Po co nam współpraca? Jakie niesie ze sobą korzyści, a także jak przekłada się na naszą codzienność?
My ludzie, jesteśmy istotami społecznymi. Do życia potrzebujemy innych. Rok 2020 pokazał nam, jakie konsekwencje dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego niesie ze sobą ograniczenie relacji społecznych. Ten rok pokazał nam, jak ważni są inni ludzie. Wielu z nas odczuło to, gdy nasze relacje z innymi zostały ograniczone lub przeniosły się do świata wirtualnego. W rozmowach z uczniami usłyszałam, jak brakuje im stacjonarnej szkoły i możliwości spędzenia czasu z rówieśnikami na przerwie. Przerwa na Teams oznacza bycie w czterech ścianach, wśród rodziny lub samotnie, z dostępem do gier online. To zostawia odcisk na budowaniu relacji rówieśniczych. Bycie wśród innych daje nam poczucie przynależności do pewnej grupy, wspólnoty. Izolacja, która dotknęła tak wiele osób sprawiła, że zaczęliśmy szukać wspólnotowości w sferze online. Olivia Gatwood stworzyła konto na Instagramie Girls of Isolation – gdzie kobiety z całego świata, będące w podobnej sytuacji – samotnej izolacji- mogą się jednoczyć, by w tych trudnych czasach nie czuć się samotnie. Ten przykład pokazuje, że potrzeba bycia wśród innych, współdzielenia z nimi swojej rzeczywistości, a także współtworzenia jej, jest dla nas ludzi bardzo potrzebna.
W naszym projekcie „Ja Młody Obywatel” kładziemy duży nacisk na współpracę. Bez niej nie byłoby możliwe zrealizowanie celu, jakim jest stworzenie projektu. Przeniesienie warsztatów dla uczniów na grunt online nasuwało nam kilka kluczowych pytań: Jak pokazać im wartość współpracy? W jaki sposób mogliby doświadczyć wartości pracy w grupie? W trakcie warsztatów online dostrzegliśmy, jak ważny i potrzebny w obecnych warunkach jest to temat. W trakcie spotkań z warszawską młodzieżą staramy się pokazać im, że wspólne działanie, realizowanie wspólnie obranego celu może dać satysfakcję i jest okazją do nauki. Każdy z nas jest inny, ma inne doświadczenia, a także perspektywy patrzenia na otaczającą rzeczywistość. Ta różnorodność może być rozwijająca dla każdego z osobna, a także nieść wiele dobrego dla realizacji projektu. Współpraca oparta na szacunku dla różnorodności, wkładanego w zadania czasu oraz otwartości na pomysły innych może dać dużo dobrego dla wszystkich stron i przynieść zaskakujące efekty. Zadania i aktywności, które podczas warsztatów proponujemy uczniom są okazją do wspólnej pracy, dzielenia się pomysłami, współtworzenia. Jest to bardzo emocjonujący moment zajęć. Uczniowie mogą spędzić ze sobą czas w inny sposób niż podczas lekcji, ich emocje i spostrzeżenia, które pojawią się w trakcie współpracy są cennym elementem warsztatów, na którym tworzymy zasady dobrej współpracy. Wypracowując standardy pracy zespołowej, a także rozmawiając o swoich potrzebach i oczekiwaniach względem innych, uczniowie mogą mieć poczucie realnego wpływu na relacje, w których są.
Franklin Roosevelt powiedział kiedyś: „Ludzie pracujący jako jedna grupa potrafią dokonać rzeczy, których osiągnięcie nie śniło się nikomu z osobna”. Ten cytat pokazuje, jak zaskakujące efekty może przynieść współdziałanie. Połączenie sił jest okazją do zobaczenia, a także stworzenia czegoś, co w pojedynkę byłoby trudne. I tutaj pojawia się pojęcie synergiczności działań, które w psychologii będziemy tłumaczyć jako efekt współpracy, którego wynik jest wyższy niż suma efektów indywidualnych. Współdziałanie i współtworzenie jest okazją do wypracowania efektów, które byłyby trudne do osiągnięcia przez jedną osobę. Jednym słowem 2+2=5. Patrząc w ten sposób na współpracę możemy dostrzec realne zyski z działania z innymi.
Potrzebujemy działać razem z innymi, by budować w sobie poczucie współodpowiedzialności za otaczający świat. Mamy wtedy realny wpływ na to, jak będzie wyglądało życie wokół nas. Otwierając się na współpracę otwieramy sobie drzwi na nowe perspektywy, doświadczenia i relacje, które mogą powstać. Potrzebujemy, więc innych by się rozwijać.
Literatura:
H. Gadomska „Single w czasie koronawirusa. Jak poradzić sobie z izolacją, żyjąc w pojedynkę?”, Focus: https://www.focusnauka.pl/artykul/single-w-czasie-koronawirusa-jak-poradzic-sobie-z-izolacja-zyjac-w-pojedynke
J. Bożek, J. Ochojska, A. Wiśniewska „Współpraca. Przewodnik dla dzieci.”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2013.
K. Murawska „Pole do działania. Jak partycypacyjnie współpracować z młodzieżą.”, Fundacja Pole Dialogu.